Yapı Bilgi Modellemesi (Building Information Modeling, BIM), süreci tüm boyutlarıyla ele alan planlamadan tasarıma, tasarımdan yönetime bir projeye tüm parametrelerin çözümüne ilişkin yol haritası sunuyor. Beyaz baretlisinden mavi yakalısına, proje yönetim ekiplerinden saha şeflerine kadar hiçbir halkanın kopmadığı bir zincir olarak işleyen BIM, FABRİKACO’nun tasarımdan projeye, üretimden montaja kadarki sürecinin mantığını yansıtıyor.
Büyük projelere ait şantiyelere gittiğinizde veya bir projenin beton imalatından havalandırma sistemlerine tuğla duvarından alüminyum profil detayına kadar nasıl organize edildiğini düşündüğünüzde şaşırıyor musunuz? Kuşkusuz büyük emek ve çok fazla istihdam. Beyaz baretlisinden mavi yakalısına, proje yönetim ekiplerinden saha şeflerine kadar hiçbir halkanın kopmadığı bir zincir olması gerekli. Peki bunu sağlamanın kolay yolu olsa, güncel projeler bir tuşla tasarım ofisle aynı anda sahada olsa, tuğla malzeme siparişi vermek istediğinde sistem bir toplamla metrajı alabiliyor olsa, sahaya çıkmadan yapabileceğin hataları dijital simülasyonda gözlemleme imkanı olsa i nşaat sektörü için gerçek bir nefes alma süreci olmaz mıydı? Mümkün mü? Mümkün. Kolay mı derseniz değil, ama BIM metodolojisindeki iyi bir kurguyla maliyet ve zaman kaybının büyük ölçüde önüne geçilebileceğinden emin olabilirsiniz.
Peki BIM Nedir?
BIM (Yapı Bilgi Modellemesi), yapı yaşam döngüsü boyunca değer sağlayan model tabanlı bir süreçtir. BIM sürecinin merkezinde planlama, tasarım, inşaat uygulaması ve yönetim süreçlerinde kullanılabilecek, bilgi açısından zengin üç boyutlu modeller yer alır. Model ile ifade edilmesiyle bazı üç boyutlu programlarla anılmasından, sadece görselleştirme üzerine çalışan bir sistem aklınıza gelmesin. Bahsettiğimiz, parametrik ve akıllı model elemanları üzerinden oluşturulan proje yönetim sistemi.
Toparlayacak olursak BIM, bir yapı projesi ile ilgili bilgilerin harmanlanıp yönetiminin yapıldığı bir metodolojidir. Bu proje yöntemini kullanmak için konvansiyonel yöntemi geride bırakmak ve projenin tüm süreçlerinde tüm kullanıcılarla birlikte bu inovatif sisteme uyum sağlanması esastır. BIM’e geçiş sürecini üç ayrı başlıkta değerlendirebiliriz: İlk olarak, BIM’e geçiş, bir iş politikasıdır. Bu yüzden ofis stratejisiyle uygunluğunun teyit edilmesi gereklidir. İkinci olarak BIM ile uygun metodoloji kurmak bir yönetim kararıdır. Yeterli kaynak ayırılması, BIM için gerekli yazılım ve donanımların sağlanıyor olması, uzman istihdamın bulundurulmasıyla mümkün olabilir. Son olarak, BIM’e geçiş bir süreç kararıdır. İnter-disipliner iş akışlarına uygun olması ve iş bölümüyle senkronize çalışılması esasıyla mümkündür.
Süreç Akışı Nasıl Yapılır?
BIM metodolojisinde süreç, yeni boyutların işe dahil edilmesiyle bir akış şeması izler. 3D dediğimiz üç boyutta modelleme, görselleştirme, animasyonlar, çakışma analizleri ve sayısal imalat simülasyonları yapılırken 4D boyutunda işin içine planlama da dahil olur ve zamanlama simülasyonları ile sanal inşaat süreci kurgulanır. 5D boyutu ile keşif cetvelleri ve maliyet modellemesi kontrol edilebilir bir hal alırken değer mühendisliği için görselleştirme oluşturulur. 6D boyutu inşaatını, planlamasını ve maliyetini bildiğimiz proje için sürdürülebilirlik optimizasyonu kurgular ve bunun üzerinden enerji analizleri yapılmasına imkan sağlar. 7D boyutu ise tamamlanan projeye ait yapı işletmesi modellerinin ve as-built aşamalarının kontrol edildiği son boyutudur.
Bu Kadar Süreci Takip Eden Bir Projeye BIM Ne Sağlar?
BIM’in işe kattığı değerleri özetleyecek olursak, hataları ve eksiklikleri azaltır, iş tekrarının önüne geçer, proje süresinden tasarruf edilmesine katkı sağlar, karlılığı arttırır ve iş akışındaki sürekliliği sağlar. Bunu da aslında oluşturduğu metodoloji ile şu şekilde yapar: tasarım ekiplerinin koordineli çalışmasına imkan sağladığından proje ve dokümantasyonda maksimum üretkenlik oluşturur.
Tüm paydaşlar için inter-disipliner bir arayüz imkanı olduğu için dokümanlar arasındaki tutarsızlık ortadan kalkar. Bu tarz doküman ve projelerin kontrol altında olmasından kaynaklı konvansiyonel yöntemdeki süperpozeler için zaman kaybı yaşanmaz. Sahaya çıkmadan simüle edilebilme imkanı sağladığından gereksiz maddi kayıpların, maliyeti yüksek hataların önüne geçilmiş olur. Süreçle ilgili tasarım ve uygulama projeleri hem iki boyutlu hem üç boyutlu olarak eş zamanlı ilerlediğinden daha fazla görsel malzeme ile projenin detaylarına hakim olunur. Metraj ve proje dokümantasyonu otomatikleştiğinden asıl amaç olan tasarıma ve proje kalitesine daha fazla zaman ayırma şansı elde edilir. Revizyonları azalttığı için minimum zaman ve iş gücü kaybı ile süreç yönetilebilir bir hale gelir.
Tasarım, planlama, maliyet ve sürdürülebilirlik dijital bir şekilde izlenebildiğinden proje üzerindeki bilinmezliğin önüne geçilerek tüm süreç üzerinde aksiyon alınabilecek bir proje yönetimi söz konusu olur.
Bir proje yönetim metodolojisi olan BIM ile proje sürecinin analizini yaptığımız bu yazımızla, konuyla ilgili görüşlerinizi, deneyimlerinizi öğrenmek isteriz. Bir sonraki bülten yazıları içerisinde hem sizin deneyimlerinize hem bizim süreçlerimize dair tecrübelerimize yer vermek için sabırsızlandığımızı şimdiden hatırlatırız.
